American Authentic Jazz Dance Company’nin Kurucusu: Alfred “Pepsi” Bethel
- Ekin Köklü
- 10 Eyl
- 2 dakikada okunur
Ağustos ayında ünlü caz dansçılarından Alfred “Pepsi” Bethel’in hem doğum gününü (31 Ağustos 1918) kutladık hem de onu ölüm yıl dönümünde (30 Ağustos 2002) andık. Pepsi de Frankie gibi caz dansları tarihinde oldukça önemli bir isim. İlk duyduğumda “Pepsi, bildiğimiz Pepsi mi?” diye düşünmüştüm. Sanırım gerçekten öyleymiş. Bu ismin çocukluğundan geldiği ifade ediliyor. En sevdiği içecek Pepsi olduğu için büyükannesi ona bu adı takmış ve bu takma ad onunla yaşamış.
Pepsi Bethel, 1940’lı yıllarda kendi kurmuş olduğu “Southland 400 Club” ile Greensboro’da ünlenmeye başlar. O dönem sergiledikleri performanslardan maddi bir gelir elde etmezler, Pepsi insanların önünde bir gösteri yapabilmelerinin yeterli bir ödül olduğunu söyler kitabında. New York’a bir gidişinde Pepsi, burada Eunice Cullen ile tanışır ki Cullen, Whitey’s Lindy Hoppers grubunun ilk üyelerindendir. Burada partneri Audrey Armstrong ile The Harvest Moon Ball yarışmasına katılırlar ve ödül alırlar. Ertesi sene tekrar New York’a geldiğinde yolu Savoy’a düşer tabii ki! Bir gece orada Whitey’nin (Herbert White) dikkatini çeker ve tanışırlar. O dönem Pepsi, Lindy Hop’u duymuş ve öğrenmeyi çok istemiştir. Ve Whitey onun, dans konusunda rehberi olur. Zamanla profesyonelleşen Pepsi, bir zaman sonra Broadway’de gösterilere çıkmaya başlar.
1950’de Rus dansçı Mura Dehn, Pepsi’yi Savoy’da “cakewalk”tan “Jersey bounce”a kadar pek çok farklı dans stilini sergilerken filme alır. 1968-69’da Dehn’in organize ettiği Amerikan Jazz Dance Theatre’ın Afrika turnesine katılır; turnede tap, cakewalk ve Lindy Hop dansçılarıyla birlikte sahneye çıkar. Pepsi genelde Tranky Doo rutini ile anılır ancak bu figürler ona ait değildir, kendisi de bunu ifade eder.
1954’te Pepsi’nin artan itibarı, ona New York’taki Adelphi College dans okulunda burs kazandırır. Burada iki yıl boyunca bale ve modern dans eğitimi almaya başlar. 1961’de New York’a yerleşerek Agnes de Mille’in koreografisini yaptığı Tony ödüllü Broadway yapımı Kwamina’da rol alır. Bir süreden sonra kendisi dersler vermeye başlar ve zaten ders vermesi için de yıllar boyu fazlaca teklif alır.
New York’ta tanıştığı Thelma Hill, onu ikinci bir topluluk kurması için cesaretlendirir ve Pepsi, 1972’de Afrika’daki seyircilerin coşkusundan ve birlikte çalıştığı dansçılardan aldığı ilhamla American Authentic Jazz Dance Company’i kurar. Bu girişim, dönemin Afrika kökenli Amerikan kültürel eğilimlerinin tersi düşüncededir. O dönemde siyahi bilince daha çok Afrikan bir yorum hâkimken Pepsi bunları Afro-Amerikan bir açıdan savunur. Yani Pepsi, Afro-Amerikan dansını Afrika’ya dayalı bir çerçeveye hapsetmek yerine ABD’de oluşmuş özgün gelenekleri de kültürel olarak değerli görüp sahneye taşır. Ona göre caz, kültürel bir ifadedir; yalnızca sahneler, gösteriler için değildir.
Topluluğunun başarısı 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başında doruğa ulaşır ve Pepsi’nin Vernal Bagneris’in 1920’ler New Orleans’ındaki siyah vodvil sahnesini konu alan -caz müzikali diyebileceğimiz- One Mo’ Time için yaptığı dikkat çekici koreografisinin yolunu açar. Gösteri en sonunda da Broadway’e taşınır tabii. Pepsi, Bagneris ile başka projelerde de iş birliği yapar; bunlardan biri Staggerlee olur.
1997’de dairesinde çıkan bir yangın Pepsi’nin pek çok kaydını yok eder. Bu olaydan sonra içine kapanır. Pepsi’yle son yıllarında eski öğrencisi Eddie Robinson ilgilenir. Pek çok başka öğrencisinin de son ana dek onu ziyaret ettiği söylenir. Pepsi; enerjisi, eğitmenliği ve danslarıyla unutulması güç bir figür olmaya devam edecektir bana kalırsa.
Kaynaklar
1. Bethel, Pepsi. Authentic Jazz Dance: A Retrospective. New York: American Authentic Jazz Dance Theatre, 1990.
Yorumlar