Lindy Hop’un Ruhu: Sosyal Dans Kültürü ve Savoy Efsanesi

Lindy Hop’un hangi ortamda nasıl doğduğundan, nerede büyüyüp serpildiğinden bahsetmiştik. Öncelikle karşımıza Büyük Göç çıkmış, sonrasında Harlem gecelerine yol almıştık. Savoy Ballroom, swing derken aslında Harlem’in o yıllarda dans ve cazla dolu bambaşka bir hikâye yazdığını görmüştük. İnsanların o dönemin, başta yoksulluk olmak üzere, diğer problemlerinden kaçmak için dans ettiği yıllardı çünkü Manning’in ifadesine göre yapacak başka da bir şeyleri yoktu. O zamanlar dans mekânları  insanların neredeyse tüm sosyal hayatı hâline gelmişti.[1] Bu yazımızda sosyal dans kavramından ve yine biraz biraz Savoy’dan bahsedeceğiz. Savoy muhtemelen her yazımızda referans vereceğimiz kilit bir mekân, artık bunu biliyoruz.

Sosyal Dans

Lindy Hop, 1920’ler, 30’lar ve 40’ların Amerikan balo salonlarının sosyal ortamında swing ile birlikte kendiliğinden gelişmişti. Lindy Hop sosyal bir danstır. Peki sosyal dans ne demek? Mesela Lindy Hop öğrenirken belirli bir partneriniz yoktur ve partnerler dönüşümlü bir şekilde eşleşir.  Aynı şekilde sosyal dansa başlarken belirli bir yetkinlik seviyesinde olmanız da gerekmez. Cinsiyetten bağımsız olarak her rolde dans edebilen herkes birbirini dansa kaldırabilir. Farklı partnerlerle dans etmenin Lindy Hop’u geliştirmenin en iyi yolu olduğu ifade edilir.  Lead (yönlendiren) ve follow (takip eden) rolleri, özellikle partnerli sosyal danslarda sıkça karşımıza çıkar. Bu noktada lead ve followun birbirlerini bedenen dinlemesi ve bağlantı kurması önemlidir. Davis buna fiziksel bağlantı üzerinden ilerleyen bir iletişim biçimi demekte. Bu bağlantıyı kurmayı öğrendikten sonra partner önemli değildir, doğaçlama yapılabilir ve figürler birbirine bağlanabilir.  

Sıklıkla doğaçlama ve eğlence içeren sosyal dans kavramı tam olarak Lindy Hop’u çağrıştırmakta bence. Çünkü Lindy Hop tam da yukarıda bahsettiğimiz gibi böyle bir ortamda ortaya çıkıyor. Bu noktada şunu diyebiliriz ki sosyal dansların en ikonik örneklerinden olan Lindy Hop’ta bağlantı ve doğaçlama temel unsur.

Kaldığımız Yerden Savoy

Eğlencenin sosyal dansta önemli olduğundan bahsettik. Lindy Hop’un doğum yeri olan Savoy da tam olarak böyle bir yerdi. “Mutlu ayakların yuvası” diye ifade edilen Savoy aynı zamanda dünyanın en iyi balo salonu olarak tanıtılıyordu. 1926 yılında açılan Savoy’un sahibi beyaz bir adamdı ancak yöneticisi bir siyahi olan Charles Buchanan’dı.[2] Savoy her yıl ortalama 700.000 kişi ağırlıyordu ve Charles Buchanan her dans gecesinden sonra zeminin temizliği ve bakımı konusunda son derece titizdi. Buna rağmen dansçılar için yüksek standartları koruyabilmek adına zemin her üç yılda bir yenilenmek zorundaydı. Pistte sigara içmek kesinlikle yasaktı. Büyük Buhran sırasında giriş ücreti düşürülmüş ve Savoy, bölgede evsiz veya yoksul insanlar için ücretsiz yemekler düzenlemişti.

Savoy'un Yerleşim Planı, New York Public Library, Digital Collections

Savoy, en iyi Lindy Hop dansçılarına sahipti. Bu dansçıların en iyileri, Savoy'un kuzeydoğu köşesinde bir araya gelirlerdi ve bu köşe "Cats Corner" olarak bilinirdi. Grubun lideri, eski bir boksör ve Savoy'da güvenlik görevlisi olan Hubert White’dı (namıdiğer Whitey) ve grup genellikle "Whitey's Lindy Hoppers" olarak biliniyordu. Whitey'nin sağ kolu, daha sonra liderliği devralan ve ilk yazımızdan beri bahsettiğimiz Frankie Manning’di. Whitey’s Lindy Hoppers mevuzusuna elbette eğileceğiz bu arada!

Savoy Ballroom, 1950’lere gelindiğinde Harlem’de artan uyuşturucu sorunları ve değişen eğlence alışkanlıkları nedeniyle eski cazibesini yitirdi. Büyük dans salonları yerini daha küçük içki kulüplerine bırakmaya başladı. Savoy, ayakta kalmak için çeşitli yollar denese de sonunda kapanmak zorunda kaldı ve yerine bir konut kompleksi inşa edildi. Bugün Savoy’un bulunduğu yerde, 2002 yılında Frankie Manning ve Norma Miller tarafından açılan bir anı plaketi, bu efsanevi salonun müzik, dans ve sosyal yaşam üzerindeki etkisini onurlandırmakta.

Frankie Manning and Norma Miller Savoy Ballroom'un bulunduğu yere dikilen anıtı açarken

---

[1]  Manning, Frankie, ve Cynthia R. Millman. Frankie Manning: The Ambassador of Lindy Hop. Philadelphia: Temple University Press, 2007, s. 67.

[2] a.g.e, s. 68